Kto tak naprawdę stoi za rewolucją AI?

Nowe możliwości

Dzisiaj będzie o książce “Genius Makers”, świetnym przewodniku po świecie sztucznej inteligencji. Nie jest to ciężka pozycja techniczna skoncentrowana na algorytmach i modelach, wręcz przeciwnie, to świetnie napisany, przystępny reportaż opowiadający o sztucznej inteligencji oczami ludzi, którzy odpowiadają za największe przełomy w tej dziedzinie, od perceptronów w latach 50 ubiegłego wieku, przez przełomowy AlexNet, po królujący ostatnimi czasy ChatGPT.

Z artykułu dowiesz się dla kogo jest ta książka, czego można się z niej dowiedzieć, jakimi atutami zasłużyła sobie na moją rekomendację oraz wspomnę o jej niewielkich, relatywnych wadach.

O książce

“Genius makers”, po polsku “twórcy geniuszy” to świetny tytuł dla książki opowiadającej o historii sztucznej inteligencji z naciskiem na pierwiastek ludzki. Czy przez twórców geniuszy, autor miał na myśli naukowców, korporacje sponsorujące badanie, czy może same systemy AI? Książka sprytnie przeplata wszystkie trzy elementy, nie dając nam jednoznacznej odpowiedzi. Autor Cade Metz, korespondent technologiczny New York Timesa, przedstawia intrygującą opowieść, która wykracza poza samą technologię. Książka celebruje naukowców i inżynierów, którzy zbudowali świat sztucznej inteligencji, przebijający się z niesamowitym impetem do powszechnej świadomości za sprawą OpenAI i ChatGPT.

”Genius Makers” zaprasza nas do samego serca najbardziej palących debat i największych przełomów w dziedzinie sztucznej inteligencji. Metz miał godną pozazdroszczenia możliwość bycia na pierwszej linii frontu tych transformacyjnych osiągnięć technologicznych. Jego narracja historyczna jest poparta ponad 500 wywiadami, pełnymi wielkich osobowości i otaczających ich dramatów o wysokich stawkach. Książka jest idealnym materiałem na przekształcenie w hit filmowy - obyśmy tylko doczekali się czegoś lepszego niż filmy o Stevie Jobsie, którego biografie również są niesamowicie wciągające a ich ekranizacje pozostawią wiele do życzenia.

Dla kogo jest ta książka

”Genius Makers” jest świadectwem dziennikarskiego talentu Metza. To przystępna i wciągająca lektura, która zawiera porywające anegdoty i prowokujące do myślenia pytania. Chociaż czytelnicy uważnie śledzący rozwój sztucznej inteligencji na przestrzeni lat, mogą nie znaleźć nowych rewelacji dot. samej technologii, to z pewnością zyskają głębsze zrozumienie i uznanie dla osobowości, które ukształtowały tę dziedzinę. Dla tych, którzy dopiero odkrywają świat sztucznej inteligencji, ta książka jest świetnym przewodnikiem do zrozumienia otaczającej nas ekscytacji związanej AI.

Ta książka jest przeznaczona dla każdego, kto jest żywo zainteresowany nauką, technologią i przyszłością ludzkiego społeczeństwa. Wykształcenie naukowe lub inżynierskie nie jest warunkiem wstępnym, aby cieszyć się tą lekturą. Zarówno programista, prawnik czy hydraulik powinien być zadowolony z lektury.

To, co odróżnia “Genius Makers” od wielu książek o sztucznej inteligencji, to umiejętność uniknięcia zagubienia się w skomplikowanych algorytmach lub popadnięcia w przesadną narrację pt. nadchodzący koniec bądź zbawienie świata.

Siła książki tkwi w przedstawieniu osobowości stojących za nauką, zilustrowaniu trudu i przypadkowości wielu odkryć naukowych, a wszystko to przy jednoczesnym opowiadaniu historii istotnej dla nas wszystkich. Jeśli więc jesteś zaintrygowany transformacyjnym potencjałem sztucznej inteligencji, ta książka jest twoją przepustką do umysłów stojących za tą przełomową technologią.

Krótka historia AI

”Genius Makers” śledzi urzekającą podróż sztucznej inteligencji, począwszy od pionierskiej pracy Franka Rosenblatta i powstania sieci neuronowych w latach pięćdziesiątych XX wieku - systemów zaprojektowanych w celu naśladowania neuronów mózgu, co doprowadziło do narodzin metody maszynowego uczenia się określanej jako Koneksjonizm. Następnie za sprawą takich postaci jak Marvin Minsky, które zakwestionowały ten pomysł, nie mając przy tym niestety skutecznych alternatyw, mieliśmy do czynienia z “zimą AI” w latach 70. i 80. Ten okres charakteryzowała się zmniejszonym zainteresowaniem i finansowaniem badań. Jednak kilku niezachwianych naukowców utrzymywało ogień koneksjonizmu, przygotowując grunt pod odrodzenie AI w XXI wieku.

Przez książkę przewija się kilkanaście kluczowych postaci, które wpłynęło na bieg wydarzeń w ostatnich 70 latach, ale szczególna uwaga jest poświęcona dwóm osobom:

Pierwszym z nich jest Geoffreya Hintona, brytyjski badacz, który odegrał kluczową rolę w podtrzymywaniu płomienia sieci neuronowych podczas zimy AI. Znany ze swojej ekscentrycznej osobowości, bystrego dowcipu i charakterystycznej niechęci do siedzenia z powodu poważnego schorzenia pleców. Tutaj anegdota z książki: Hinton po raz ostatni skusił się usiąść w 2005 roku, i po dziś dzień uważa to za ogromną pomyłkę, której nie planuje powtarzać - ma to oczywiście znaczący wpływ na to jak pracuje i podróżuje, o czym więcej w książce. Hinton jest przedstawiany jako nieustępliwy naukowiec ze zdrowym brakiem szacunku dla autorytetów. Znaczący wkład Hintona doprowadził do przełomowego momentu w historii sztucznej inteligencji, kiedy Google nabyło jego firmę za 44 miliony dolarów, czyniąc go siłą napędową w dalszej ewolucji deep learningu. Wychował on wielu wybitnych badaczy, którzy obecnie podbijają świat sztucznej inteligencji.

Druga postać to Demis Hassabis, czyli młodociany szachowy geniusz, który stał się pionierem AI i współzałożycielem giganta DeepMind, laboratorium działającego obecnie pod skrzydłami Google. Highlightem jego kariery jest niewątpliwie system AlphaGo, który pokonał mistrza świata w złożonej grze Go. Wyczyn zdobył duże zainteresowanie mediów i zintensyfikował globalny wyścig o dominację w AI. Jako true beliver w możliwość wynalezienia silnej sztucznej inteligencji, Hassabis jest postrzegany jako zwolennik rozważnego wykorzystania pozostałego czasu, aby przygotować świat na przyszłość zdominowaną przez sztuczną inteligencję.

To nie oznacza, że ta książka jest wyłącznie o tej dwójce, wbrew przeciwnie - w centrum opowieści jest około 20 postaci, które obecnie często spotkamy w nagłówkach gazet. Mam tu na myśli Yanna LeCun z Meta, Ilyę Sustkevera z OpenAI, Alex Krishevsky’ego z Google i wielu innych - na dalszym planie pojawia się również Wojciech Zaremba, co jest miłym polskim akcentem.

”Wady” książki

Książka jest naprawdę dobra i to czy ma jakiekolwiek istotne wady, zależy tak naprawdę od naszych osobistych oczekiwań i poniekąd poglądów filozoficzno-polityczno-społecznych.

Po pierwsze, Metz w pewnym stopniu zaniedbuje problematyczną demistyfikację wewnętrznego działania omawianych technologii. Ta nieprzejrzystość może pozostawić czytelnika z niewystarczającym zrozumieniem tego, jak działają modele AI i jakie są ich słabe strony.

Narracja książki nieumyślnie podkreśla również surową rzeczywistość uprzywilejowania, widoczną przede wszystkim na przykładzie pionierów AI. Widzimy świat, w którym ta kluczowa dziedzina, jest ogromnie zdominowana przez garstkę mężczyzn z uprzywilejowanych środowisk: elitarne szkoły, zamożne rodziny i/lub z dostępem do wpływowych powiązań. Ten obraz kłóci się z powszechnie akceptowaną narracją Doliny Krzemowej jako ekosystemu merytokratycznego, rodząc pytania o równe szanse w branży technologicznej.

Zastanowienie budzi również brak niektórych ważnych postaci i instytucji, których wkład został pominięty lub zbagatelizowany, na przykład Richa Suttona, kluczowego gracza w maszynowym uczeniu się ze wzmocnieniem.

Autor unika również oceny rzeczywistego, wysokopoziomowego postępu AI, pozostawiając bez odpowiedzi toczącą się debatę na temat tego czy mamy do czynienia z prawdziwą rewolucją czy zaledwie niezłymi postępami, które rozdmuchuje medialny hype.

Podsumowanie

”Genius Makers” zapewnia unikalny punkt widzenia, pozwalający zrozumieć czym jest i jak rozwijała się sztuczna inteligencja. Jest to opowieści o ambicji, geniuszu i wytrwałości, dzięki czemu jest to wysoce zalecana lektura dla każdego, kto jest zainteresowany zrozumieniem technologii i otaczającego nas świata nauki. Książka jest obecnie dostępna wyłącznie po angielsku, jednak biorąc pod uwagę popularność tematu pewnie niedługo się to zmieni. Ale co istotne ze względu na swoją przystępność nie powinna sprawić problemu nikomu, kto konsumuje wiedzę w tym języku angielskim, chociażby w celach nauki programowania - tak więc jako coach Marcin zachęcam do wyjścia ze strefy komfortu, jeżeli nie czytasz książek po angielsku. Ja gorąco polecam audiobooka dostępnego na audible.

Genius Makers to obowiązkowy, niemal aktualny (bo wydany w 2021) raport na temat świętego Graala informatyki, czyli sztucznej inteligencji. Książkę czyta się jak powieść, zdecydowanie polecam!

Jeżeli spodobała Ci się ta recenzja, będę wdzięczny za reakcje i komentarz pod wersją video na YouTube: